دوربین های مخفی در ساعت های مچی و شنودهای جاسازی شده درکیف ها نمونه هایی از تکنولوژی جاسوسی اند که همیشه به گونه ای خلاقانه نمود پیدا می کند اما این ادوات کجا ممکن است پنهان شده باشند؟

«عذر می خواهم، من شما رو قبلا، سال 1999 تو جزیره مالت ندیدم؟» «چرا، راستش والتا بودم ولی سال 2000 بود.» این دیالوگ به راحتی می توانست برگرفته از رمان های «یان فلمینگ» نویسنده معروف کتاب های «جیمز باند» باشد. اما این دیالوگ برگرفته از یک داستان نبود بلکه کلمات این گفت و گو از قبل تعیین شده بودند و اوایل سال 2010 در شهر رم بین دو مرد رد و بدل شد.یکی از این دو مرد یک مامور رسمی بخش برون مرزی «سرویس اطلاعات جاسوسی» روسیه اس وی آر(SVR که بعد از فروپاشی اتحاد شوروی جایگزین کاگ ب شد)و دیگری جاسوسی روس بود که از اواسط دهه 1990 در آمریکا تحت هویت جعلی «ریچارد مورفی» زندگی می کرده است .این گفت و گو هم اسم رمز برای شناسایی یکدیگر بوده که در گزارش مقامات پلیس فدرال آمریکا، اف بی آی باعث دستگیری واخراج ده جاسوس روس در آمریکا و معاوضه آنها با چهار تبعه روسی که دراین کشور به جرم جاسوسی برای آمریکا و انگلیس متهم بودند، شد. یکی از این جاسوس های روس که مسؤول مالی این شبکه جاسوسی در آمریکا بوده با پاسپورت قبرسی، موفق شد فرار کند.پیام های اس وی آر به دو جاسوس اش در ایالات متحده ،ریچارد و سینتیامورفی بسیار واضح است و در لفافه ای از ابهام یا کدهای جاسوسی نیست:«شما برای یک مأموریت بلند مدت به آمریکا فرستاده شده اید. تحصیلات شما، حساب بانکی تان ،خودروی شما،خانه تان وهمه متعلقات دیگر برای یک هدف در اختیار شما قرار گرفته اند.ماموریت اصلی تان، تحقیق،جست و جو و توسعه روابط در محافل سیاستگذاری در ایالات متحده و ارسال گزارش های اطلاعاتی به مسکو.» اف بی آی می گوید که هدف وبرنامه اصلی این جاسوسان این بوده که نیروهای مفیدی را که یا در محافل سیاستگذاری مشغول اند یا توانایی این را دارند که به این محافل نفوذ کنند ، به عنوان دارایی های سازمانی جذب کرده و استخدام کنند. داستان دستگیری و اخراج جاسوس های روسی بسیار مورد توجه رسانه ها قرار گرفت و یادآور این مساله شد که نزدیک به دو دهه پس از پایان جنگ سرد ، با وجود دسترسی به فناوری های امروزی مانند ماهواره های جاسوسی و هواپیماهای جاسوسی، جاسوس ها همچنان به قوت قبل مشغول به کارند اما این بار با ابزارهای مدرن تر و پیشرفته تر از دوران جنگ سرد.

به قول دکتر پل مادررل پژوهشگر اطلاعات جاسوسی و امنیت در دانشگاه آبریستویتس (Aberystwyth)«گاهی نیاز به کارهای خاص یا تصمیمات خاصی هست که تنها از یک انسان برمی آید.بنابراین با وجود تمام فناوری های کنترل از راه دور جاسوسی ،برای جاسوسی همچنان نیاز به انسان هست.«براساس تخمینی که در وب سایت سازمان امنیت و حفاظت اطلاعات ارتش انگلستان شاخه ام آی 5 (MI5)منتشر شده ،حداقل 20 سرویس اطلاعاتی خارجی در حال حاضر مشغول جاسوسی علیه انگلیس هستند:«بزرگ ترین نگرانی، از روس ها و چینی هاست .»پرونده ریچارد مورفی و گروه جاسوسی اش از این لحاظ جالب توجه است که پنجره ای رو به اسلوب کاری و روش های نوین و فناوری مورد استفاده این جاسوسان عصر مدرن می گشاید. منصفانه است البته که بگوییم ما بسیارقبل تر از این پرونده جاسوسان روسی ،آگاهی کافی نسبت به تکنولوژی جاسوسی جدید داشته ایم. بعد از این پرونده چیزهای دیگری هم رو شد. یکی از تازه ترین و عجیب وغریب ترین این تکنولوژی های جاسوسی، «سنگ مصنوعی» بود. روس ها انگلیس را متهم کرده بوند که سال 2006 این سنگ ها را در خیابان نامشخصی در مسکو رها کرده اند. آنها مدعی شدند که درون سنگ فرستنده /گیرنده های رادیویی مخصوص پنهان شده و با استفاده از آن، عامل انگلیس می توانسته اطلاعاتش را در سنگ جاسوسی بارگذاری کند وسپس یک عضو سفارت انگلیس با رد شدن از کنار سنگ و با استفاده از لپ تاپ؛ اطلاعات بارگذاری شده را دریافت کند. افسر مافوق و سررشته دار جیمز باند آقای «کیو» بسیار خوشحال می شد اگر از این تکنولوژی خبر می داشت. اسناد پرونده مورفی که به دادگاه نیویورک ارائه شد، توضیح می دهند که اف بی آی چگونه به مکان زندگی روس ها «به طور محرمانه» داخل شدند. مأموران اف بی آی در حال جست وجوی خانه ای دیگر در ایالات نیوجرسی، دیسکی را پیدا کردند که طراحی اس وی آر و حاوی نرم افزاری با قابلیت پنهان نگاری بود. پنهان نگاری (steganography)هنر مخفی کردن ماهرانه پیام های متنی در عکس است طوری که عکس با چشم غیرمسلح کاملا دست نخورده به نظر بیاید. جاسوس ها عکس های حاوی پیام های سری را روی وب سایت ها می گذاشتند و اس وی آر در مسکو آنها را دانلود می کرد. هرکاربر نوعی در اینترنت، بی توجه و بدون آگاهی از پیام سری پنهان شده در عکس ها، قابلیت دسترسی به این عکس ها را داشته اما فقط روس ها با نرم افزارشان می توانستند این اطلاعات را بخوانند. استیوبلووین استاد علوم کامپیوتر دانشگاه کلمبیا می گوید که این اولین مورد تایید شده از روش پنهان نگاری مبتنی بر اینترنت، برای فرستادن پیام های مخفی است. «پنهان کردن اطلاعات در تصاویری که روی اینترنت است، سال هاست که مطرح شده ،اما این اولین باراست که این ادعا اثبات می شود.» با توجه به اینکه تشخیص پنهان نگاری بسیار مشکل است ؛ این هنر تبدیل به روش منتخب در فنون امنیتی شده است:«حتی اگر مقامات امنیتی و ضد اطلاعات نسبت به وب سایتی مشکوک شوند و نگاه دقیق تری به آن بیندازند. تنها چیزی که خواهند دید. تصاویر تعطیلات در کنار خانواده را درآن می بینند.تنها در صورتی که مأموران ضد اطلاعات دقیقا بدانند دنبال چه می گردند، ممکن است راهی برای یافتن پیام های پنهانی وجود داشته باشد وگرنه چیزی نخواهند یافت.» در مورد جاسوسان روسی مقیم آمریکا، بعد از جست وجوی خانه های آنها وکشف نرم افزار مخصوص پنهان نگاری و همچنین لینک های مختلف به وب سایت های مختلف ذخیره شده حافظه کامپیوتر این جاسوسان، اف بی آی فهمید که دقیقا باید دنبال چه بگردد.